Vitamin D là một loại vitamin tan trong chất béo, có một số vai trò quan trọng đối với cơ thể. Chất dinh dưỡng này đặc biệt quan trọng đối với sức khỏe hệ miễn dịch, khiến nhiều người băn khoăn liệu việc bổ sung vitamin D có thể giúp giảm nguy cơ nhiễm coronavirus mới gây ra COVID-19 hay không. Mặc dù hiện chưa có cách chữa khỏi COVID-19, nhưng các biện pháp phòng ngừa như cân bằng thể chất và vệ sinh đúng cách có thể bảo vệ bạn khỏi lây nhiễm vi-rút. Ngoài ra, một số nghiên cứu cho thấy rằng với mức vitamin D phù hợp có thể giúp giữ cho hệ thống miễn dịch khỏe mạnh và bảo vệ chống lại các bệnh đường hô hấp nói chung. Một nghiên cứu gần đây chỉ ra rằng những bệnh nhân nhiễm covid nhập viện có đủ lượng vitamin D sẽ giảm nguy cơ diễn tiến nặng và tử vong.
Vitamin D ảnh hưởng đến sức khỏe hệ miễn dịch như thế nào?
Vitamin D cần thiết cho hoạt động bình thường của hệ thống miễn dịch – hệ thống bảo vệ đầu tiên của cơ thể bạn chống lại nhiễm trùng và bệnh tật. Vitamin này đóng một vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy phản ứng miễn dịch. Nó có cả đặc tính chống viêm và điều hòa miễn dịch, và rất quan trọng để kích hoạt hệ thống phòng thủ miễn dịch. Vitamin D được biết đến với công dụng tăng cường chức năng của các tế bào miễn dịch, bao gồm tế bào T và đại thực bào, bảo vệ cơ thể bạn chống lại các tác nhân gây bệnh. Trên thực tế, hàm lượng vitamin D thấp có liên quan đến việc tăng tính nhạy cảm với nhiễm trùng, bệnh tật và các rối loạn khác liên quan đến miễn dịch
Ví dụ, mức vitamin D thấp có liên quan đến việc tăng nguy cơ mắc các bệnh đường hô hấp, bao gồm bệnh lao, hen suyễn và bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD), cũng như nhiễm trùng đường hô hấp do vi rút và vi khuẩn.
Hơn nữa, thiếu vitamin D có liên quan đến việc giảm chức năng phổi, điều này có thể ảnh hưởng đến khả năng chống nhiễm trùng đường hô hấp.
Sử dụng vitamin D có thể chống lại COVID-19 không?
Hiện tại, chưa có phương pháp điều trị COVID-19. Có một số nghiên cứu về mối liên quan của việc bổ sung vitamin D hoặc thiếu hụt vitamin D đối với nguy cơ nhiễm SARS-CoV-2.
Tuy nhiên, một nghiên cứu gần đây đã xác định rằng mức 25-hydroxyvitamin D trong máu ít nhất 30 ng / mL dường như giúp giảm khả năng xảy ra các diễn tiến xấu và tử vong ở bệnh nhân COVID-19 nhập viện. Đã có 235 bệnh nhân COVID-19 đã được phân tích. Ở những bệnh nhân trên 40 tuổi, những người có đủ vitamin D có nguy cơ diễn tiến bất lợi, bao gồm bất tỉnh, thiếu oxy và tử vong thấp hơn 51,5% so với những bệnh nhân thiếu vitamin D.
Các nghiên cứu khác đã chỉ ra rằng sự thiếu hụt vitamin D có thể gây hại cho chức năng miễn dịch và làm tăng nguy cơ phát triển các bệnh đường hô hấp. Bổ sung vitamin D có thể tăng cường phản ứng miễn dịch và bảo vệ chống lại nhiễm trùng đường hô hấp nói chung.
Một đánh giá gần đây bao gồm 11.321 người từ 14 quốc gia đã chứng minh rằng bổ sung vitamin D làm giảm nguy cơ nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính (ARI) ở cả những người thiếu và đủ lượng vitamin D. Bổ sung vitamin D làm giảm 12% nguy cơ phát triển ít nhất một bệnh ARI. Tác dụng bảo vệ mạnh nhất ở những người đang có mức vitamin D thấp. Hơn nữa, đánh giá cho thấy bổ sung vitamin D có hiệu quả nhất trong việc bảo vệ chống lại ARI khi dùng hàng ngày hoặc hàng tuần với liều lượng nhỏ và ít hiệu quả hơn khi dùng với liều lượng lớn hơn nhưng không thường xuyên.
Bổ sung vitamin D cũng đã được chứng minh là làm giảm tỷ lệ tử vong ở người lớn tuổi, những người có nguy cơ phát triển các bệnh đường hô hấp như COVID-19.
Hơn nữa, sự thiếu hụt vitamin D được biết đến là nguyên nhân làm tăng cường “cơn bão cytokine”. Cytokine là các protein không thể thiếu của hệ thống miễn dịch. Chúng có thể có cả tác dụng chống viêm và đóng những vai trò quan trọng, giúp bảo vệ chống lại nhiễm trùng và bệnh tật. Tuy nhiên, cytokine cũng có thể gây ra tổn thương mô trong một số trường hợp nhất định. Cơn bão cytokine là sự phóng thích không kiểm soát của các cytokine tiền viêm, xảy ra trong quá trình phản ứng với nhiễm trùng hoặc các yếu tố khác. Sự giải phóng cytokine bị rối loạn và quá mức này dẫn đến tổn thương mô nghiêm trọng làm tăng mức độ nghiêm trọng của bệnh. Trên thực tế, đây là nguyên nhân chính gây ra suy đa cơ quan và hội chứng suy hô hấp cấp tính (ARDS), cũng như là một yếu tố quan trọng trong sự tiến triển và mức độ nghiêm trọng của COVID-19. Ví dụ, những bệnh nhân mắc COVID-19 nghiêm trọng đã được chứng minh là giải phóng một số lượng lớn cytokine, đặc biệt là interleukin-1 (IL-1) và interleukin-6 (IL-6).
Thiếu vitamin D có liên quan đến việc giảm chức năng miễn dịch và có thể tăng cường cơn bão cytokine. Do đó, các nhà nghiên cứu cho rằng sự thiếu hụt vitamin D có thể làm tăng nguy cơ biến chứng COVID-19 nghiêm trọng, cũng như việc bổ sung vitamin D có thể làm giảm các biến chứng liên quan đến các cơn bão cytokine và tình trạng viêm không kiểm soát được ở những người bị COVID-19. Hiện tại, nhiều thử nghiệm lâm sàng đang điều tra tác động của việc bổ sung vitamin D (với liều lượng lên đến 200.000 IU) ở những người có COVID-19.
Mặc dù nghiên cứu trong lĩnh vực này đang được tiến hành, nhưng điều quan trọng cần hiểu là chỉ bổ sung vitamin D không thể bảo vệ cơ thể khỏi COVID-19. Tuy nhiên, thiếu vitamin D có thể làm tăng khả năng bị nhiễm trùng và bệnh tật nói chung vì ảnh hưởng tới chức năng miễn dịch.
Điều này đặc biệt đáng lo ngại vì nhiều người đang thiếu vitamin D, đặc biệt là những người lớn tuổi có nguy cơ phát triển các biến chứng nghiêm trọng liên quan đến COVID-19.
Vì những lý do này, bạn nên kiểm tra nồng độ vitamin D để xác định xem bạn có bị thiếu hụt chất dinh dưỡng quan trọng này hay không. Điều này đặc biệt quan trọng trong những tháng mùa đông. Tùy thuộc vào nồng độ trong máu, bổ sung 1.000-4.000 IU vitamin D mỗi ngày thường là đủ đối với hầu hết mọi người. Tuy nhiên, những người có lượng thấp thường sẽ yêu cầu liều lượng cao hơn nhiều để tăng đến mức tối ưu.
Mặc dù có nhiều khuyến nghị khác nhau, hầu hết các chuyên gia đều đồng ý rằng mức vitamin D tối ưu nằm trong khoảng 30-60 ng / mL (75–150 nmol / L)