Nhiễm khuẩn hô hấp do vô số căn nguyên gây ra, chủ yếu vi khuẩn và virus. Tuy nhiên các triệu chứng lâm sàng đặc trưng cho các căn nguyên thường ít, dẫn đến việc chẩn đoán căn nguyên nhầm lẫn và điều trị kháng sinh quá mức. Do đó, việc chẩn đoán đúng căn nguyên nhiễm khuẩn để điều trị kháng sinh phù hợp là rất quan trọng.

Đối với các căn nguyên vi khuẩn, đa số có thể nuôi cấy dễ dàng, tuy nhiên, một số căn nguyên lại đòi hỏi môi trường và điều kiện nuôi cấy riêng biệt và có thể kéo dài lên tới 7-10 ngày.

Đối với các căn nguyên virus, việc xác định nhiễm virus bằng các phương pháp truyền thống - nuôi cấy virus, xét nghiệm miễn dịch huỳnh quang trực tiếp và xét nghiệm kháng nguyên nhanh - trong nhiều trường hợp quá tốn công sức hoặc không đáng tin cậy như xét nghiệm miễn dịch huỳnh quang trực tiếp và xét nghiệm kháng nguyên nhanh mang lại kết quả trong vòng vài giờ, nhưng trong nhiều trường hợp, chúng thiếu độ nhạy và độ đặc hiệu và chỉ có sẵn cho một số virus. Các xét nghiệm huyết thanh học không thích hợp để đánh giá chẩn đoán nhiễm khuẩn đường hô hấp cấp tính.

Multiplex PCR (Phản ứng chuỗi Polymerase đa mồi) là kỹ thuật chẩn đoán nhanh chóng, hiệu quả các bệnh đường hô hấp ở trẻ em bằng cách phát hiện nhiều tác nhân gây bệnh (virus, vi khuẩn) chỉ trong một lần xét nghiệm, giúp xác định chính xác nguyên nhân và hỗ trợ quyết định điều trị kịp thời, đặc biệt quan trọng cho các bệnh như viêm phổi, viêm tiểu phế quản, cúm, RSV, ho gà, hay viêm họng do vi khuẩn không điển hình. 

Lợi ích chính:

·         Phát hiện đa tác nhân: Một phản ứng có thể kiểm tra đồng thời 7-9 tác nhân (Cúm A/B, RSV, Adenovirus, Enterovirus, Mycoplasma pneumoniae, Chlamydophila pneumoniae, Bordetella, etc.).

·         Chẩn đoán nhanh: Cung cấp kết quả trong vài giờ, giúp bác sĩ có hướng điều trị kháng sinh hoặc kháng virus phù hợp sớm.

·         Độ chính xác cao: Có độ tin cậy cao, giúp phân biệt các bệnh có triệu chứng tương tự nhau.

·         Tiết kiệm chi phí/thời gian: Thay vì làm nhiều xét nghiệm đơn lẻ, chỉ cần một lần lấy mẫu. 

Ứng dụng trong chẩn đoán bệnh đường hô hấp ở trẻ:

·         Xác định tác nhân gây Viêm phổi Cộng đồng (CAP): Phát hiện các vi khuẩn điển hình (Phế cầu, Ho gà) và không điển hình (Mycoplasma, Chlamydophila).

·         Phân biệt các bệnh virus: Nhận diện nhanh chóng virus Cúm, RSV, Adenovirus, Parainfluenza.

·         Quản lý bệnh nhân: Hỗ trợ lựa chọn kháng sinh đặc hiệu (ví dụ, kháng sinh cho Mycoplasma khác với vi khuẩn điển hình). 

Tóm lại: Multiplex PCR là công cụ đắc lực, cách mạng hóa chẩn đoán bệnh hô hấp trẻ em, mang lại hiệu quả cao trong việc nhận diện và điều trị sớm.