Vai trò của Y học cổ truyền trong phòng ngừa bệnh mạn tính thời hiện đại
🩺 Khi bệnh mạn tính trở thành thách thức toàn cầu
Trong thời đại hiện nay, các bệnh mạn tính không lây
như tăng huyết áp, đái tháo đường, béo phì, rối loạn lipid máu... đang ngày
càng phổ biến. Bên cạnh những tiến bộ của y học hiện đại, Y học cổ truyền
(YHCT) ngày càng được nhìn nhận như một hướng đi bền vững trong phòng
bệnh và duy trì sức khỏe.
💬 “Phòng bệnh hơn
chữa bệnh – điều trị khi bệnh chưa phát sinh” (Thượng công trị vị bệnh)
— Hoàng T.M. (2018), Tạp chí Y học cổ truyền Việt Nam
🌿 1. Triết lý dự phòng bệnh của Y học
cổ truyền
Từ hàng ngàn năm trước, YHCT đã xác định dưỡng sinh
là nền tảng của phòng bệnh. Theo học thuyết âm dương – ngũ hành, sức khỏe
là sự cân bằng hài hòa giữa các yếu tố trong cơ thể và môi trường.
👉 Mất cân bằng kéo dài dẫn đến “chính
khí hư, tà khí thịnh” – khởi phát bệnh mạn tính.
YHCT khuyến khích điều hòa toàn diện:
- Ăn uống điều độ – ẩm thực là
nguồn dưỡng sinh.
- Giữ tinh thần
ổn định – tránh lo nghĩ, tức giận quá mức.
- Vận động nhẹ
nhàng – giúp khí huyết lưu thông.
🌾 2. Cơ chế phòng ngừa bệnh mạn tính theo Y học cổ truyền
🔹 Châm cứu, khí công, thái cực quyền
→ Điều hòa thần kinh thực vật, giảm stress, cải thiện chức năng tim mạch (Li et
al., 2019).
🔹 Dược liệu và
thực phẩm chức năng cổ truyền
→ Nhân sâm, linh chi, hoàng kỳ, trà xanh... chứa hoạt
chất chống oxy hóa, kháng viêm, giúp ngăn ngừa tổn thương tế bào (Nguyen et
al., 2020).
🔹 Chế độ thực
dưỡng cổ truyền
→ Ăn theo mùa, tránh lạnh – sống, ưu tiên món ấm, dễ
tiêu; giúp ổn định chuyển hóa, giảm rối loạn lipid máu (Phạm & Trần, 2022).
📖 Nhiều nghiên cứu
tại Việt Nam và Trung Quốc ghi nhận hiệu quả của các bài thuốc cổ truyền trong
hỗ trợ kiểm soát đường huyết và lipid máu (Chen et al., 2018; Viện Y học cổ
truyền Việt Nam, 2021).
💊 3. Hướng đi tích hợp: Đông – Tây y cùng phòng chống bệnh mạn tính
Theo WHO (2014), các quốc gia nên phát triển mô
hình y học tích hợp – kết hợp Y học cổ truyền và Y học hiện đại trong dự
phòng và quản lý bệnh.
Tại Việt Nam, Bộ Y tế đã triển khai hướng dẫn áp
dụng phương pháp YHCT trong chăm sóc sức khỏe ban đầu, giúp người dân tiếp
cận các phương pháp an toàn, chi phí thấp, hiệu quả lâu dài (Bộ Y tế, 2022).
🩸 Châm cứu – dưỡng sinh – thực dưỡng
không chỉ là điều trị, mà là triết lý sống lành mạnh, cân bằng thân – tâm –
trí.
🌸 Kết luận: Giữ hồn dân tộc trong hành trình sức khỏe hiện đại
Trong xã hội hiện đại, nơi căng thẳng, áp lực và lối
sống nhanh khiến bệnh mạn tính trở thành gánh nặng, Y học cổ truyền đem đến một
hướng tiếp cận toàn diện và nhân văn.
Việc kết hợp giữa tri thức cổ xưa và y học hiện đại không chỉ nâng cao sức khỏe
cộng đồng mà còn khẳng định giá trị trường tồn của nền y học dân tộc Việt Nam.