CÁC HOẠT ĐỘNG VUI CHƠI KÍCH THÍCH SỰ PHÁT TRIỂN CỦA TRẺ KHUYẾT TẬT
Vui chơi là hoạt động quan trọng bậc nhất đối với phát triển của trẻ em. Trẻ bắt đầu biết chơi gần như ngay sau khi mới sinh: biết ngắm các vật chuyển động, biết đưa các vật vào miệng để khám phá... Và tới lúc trưởng thành, trẻ em vẫn tiếp tục vui chơi thông qua nhiều hoạt động khác nhau.
Hoạt động vui chơi sẽ giúp trẻ tăng cường các kỹ năng sau:
+ Kỹ năng giao tiếp: chia sẻ và bộc lộ ý nghĩ của mình với mọi người xung quanh.
+ Kỹ năng nhận thức: phân biệt kích thước, khối lượng, trọng lượng, không gian...
+ Kỹ năng xã hội: học được những luật lệ, hành vi cư xử thích hợp.
+ Kỹ năng cảm xúc: thể hiện các trạng tháI vui buồn, sung sướng, tự hào, tức giận...
+ Kỹ năng sáng tạo: thể hiện được ý nghĩ và ý thích, cách làm riêng của mình.
+ Kỹ năng vận động tinh: thể hiện sự khéo léo, nhẹ nhàng khi hoạt động.
+ Kỹ năng vận động thô: phát triển kỹ năng vận động toàn thân.
Trẻ chơi như thế nào?
Kỹ năng chơi của trẻ thay đổi theo quá trình phát triển của trẻ. Sự phát triển kỹ năng chơi ở trẻ em diễn ra theo các hình thức chơi như sau:
+ Chơi khám phá
Trẻ chơi và khám phá thế giới xung quanh thông qua các hoạt động như:
– Ngắm đồ vật lướt qua trước mắt.
– Cho vật (tay) vào miệng.
– Cầm và lắc lư vật.
– Gõ hai vật vào nhau, hoặc gõ vật xuống sàn .
– Chồng tháp nếu có các đồ vật hình khối.
– Đun đẩy đồ vật.
– Ném, vứt đồ vật.
– Giữ đồ vật, không cho ai lấy.
– Xếp các vật thành chuỗi theo trật tự nhất định: trẻ đã biết xếp các vật theo kích cỡ, màu sắc hoặc theo tác dụng của vật. Chẳng hạn: trẻ lấy dăm miếng gỗ xếp thành một đoàn tàu, đầu tàu phải to hơn, đuôi tàu phải bé hơn...
Những trò chơi khám phá này được diễn ra trong suốt 2 năm đầu đời của trẻ.
Khi biết xếp các vật theo chuỗi, trẻ đã học được kỹ năng phân loại vật, so sánh và liên hệ các vật với nhau. Tiếp tục phát triển các hoạt động chơi này, trẻ tiến tới chơi đóng vai - tưởng tượng.
+ Chơi đóng vai - tưởng tượng
Nhờ khả năng liên kết các sự vật, hiện tượng và con người theo các mối liên hệ ; trẻ bắt đầu chơi đóng vai. Lúc đầu là các vai thường gặp như: chơi trò bố-mẹ và em bé... sau đó vai cô giáo - học sinh, chơi bán hàng... Tác dụng quan trọng nhất của chơi đóng vai là trẻ học được kỹ năng xã hội và giao tiếp ứng xử. ở đó trẻ học cách ăn nói, mặc quần áo và có hành vi ứng xử phù hợp với vai của mình. Trẻ chơi đóng vai từ lúc khoảng ngoài 24 tháng tới 5 tuổi.
+ Chơi nhóm
Bắt đầu từ khoảng 3 tuổi, trẻ bắt đầu chơi nhóm, lúc đầu nhóm nhỏ, sau trẻ có thể chơi nhóm lớn 5-7 trẻ. Chơi nhóm giúp trẻ hiểu được mình trong mối liên hệ với các cá nhân khác. Nhờ chơi nhóm, trẻ học được cách chấp nhận các quy tắc, luật lệ của nhóm, của tập thể và của cộng đồng. Trẻ cũng biết chấp nhận thực tế có người khác mạnh hơn, nhanh hơn và giỏi hơn. Việc quan sát kỹ năng chơi của trẻ là rất quan trọng trong việc dạy trẻ chơi. Nếu một trẻ chỉ biết chơi gõ vật, đập vật xuống sàn thì không thể dạy trẻ chơi đóng vai ngay được, vì khả năng hiểu của trẻ còn hạn chế
