CÁC THỰC PHẨM DỄ GÂY DỊ ỨNG VÀ CÁCH NHẬN BIẾT TỪ VIỆC QUAN SÁT NHÃN DÁN TRÊN THỰC PHẨM
Dị ứng thực phẩm và các loại mẫn cảm thực phẩm khác ảnh hưởng đến hàng triệu người Mỹ và gia đình họ. Dị ứng thực phẩm xảy ra khi hệ thống miễn dịch của cơ thể phản ứng với một số protein trong thực phẩm. Phản ứng dị ứng thực phẩm có mức độ nghiêm trọng khác nhau, từ các triệu chứng nhẹ liên quan như nổi mề đay, sưng môi đến các triệu chứng nghiêm trọng, đe dọa tính mạng, thường được gọi là sốc phản vệ, có thể liên quan đến các vấn đề về hô hấp và sốc gây tử vong. Trong khi các chiến lược phòng ngừa và điều trị đầy hứa hẹn đang được phát triển thì hiện nay dị ứng thực phẩm vẫn chưa thể chữa khỏi. Nhận biết sớm và học cách quản lý dị ứng thực phẩm, bao gồm cả những thực phẩm cần tránh, là những biện pháp quan trọng để ngăn ngừa hậu quả nghiêm trọng về sức khỏe.
Để bảo vệ những người bị dị ứng thực phẩm và những thực phẩm quá mẫn cảm khác, FDA thực thi các quy định yêu cầu các công ty liệt kê các thành phần trên thực phẩm và đồ uống đóng gói. Đối với một số loại thực phẩm, chất gây dị ứng hoặc gây các phản ứng quá mẫn khác, sẽ có những yêu cầu ghi nhãn cụ thể hơn.
FDA cung cấp hướng dẫn cho ngành công nghiệp thực phẩm, người tiêu dùng và các bên liên quan về những cách tốt nhất để đánh giá và quản lý các mối nguy về chất gây dị ứng trong thực phẩm. FDA cũng tiến hành kiểm tra và lấy mẫu để kiểm tra xem các chất gây dị ứng thực phẩm chính có được dán nhãn chính xác trên sản phẩm hay không và để xác định xem các cơ sở thực phẩm có thực hiện các biện pháp kiểm soát để ngăn chặn sự tiếp xúc chéo của chất gây dị ứng (việc vô tình đưa một chất gây dị ứng thực phẩm chính vào sản phẩm) hay không và các biện pháp kiểm soát ghi nhãn để ngăn ngừa chất gây dị ứng không được công bố trong quá trình sản xuất và đóng gói. Khi phát hiện vấn đề, FDA làm việc với các công ty để thu hồi sản phẩm và đưa ra thông báo công khai để cảnh báo ngay lập tức cho người tiêu dùng. Ngoài ra, FDA có quyền thu giữ và loại bỏ các sản phẩm vi phạm khỏi thị trường hoặc từ chối nhập khẩu các sản phẩm nhập khẩu.
Chất gây dị ứng thực phẩm chính
Năm 2004, đạo luật bảo vệ người tiêu dùng và ghi nhãn chất gây dị ứng thực phẩm (FALCPA) được thông qua. Luật này xác định tám loại thực phẩm là chất gây dị ứng thực phẩm chính: sữa, trứng, cá, các loại giáp xác, hạt cây, đậu phộng, lúa mì và đậu nành.
Vào ngày 23 tháng 4 năm 2021, Đạo luật An toàn, Điều trị, Giáo dục và Nghiên cứu Dị ứng Thực phẩm (FASTER) đã được ký thành luật, tuyên bố vừng là chất gây dị ứng thực phẩm chính thứ 9 được Mỹ công nhận. Thay đổi này có hiệu lực từ ngày 1 tháng 1 năm 2023. Tất cả các yêu cầu của FDA áp dụng cho các chất gây dị ứng thực phẩm chính, bao gồm các yêu cầu về ghi nhãn và sản xuất, áp dụng cho vừng kể từ ngày 1 tháng 1 năm 2023.
Vào thời điểm FALCPA được thông qua, 8 chất gây dị ứng chính chiếm 90% các trường hợp dị ứng thực phẩm và phản ứng dị ứng nghiêm trọng ở Mỹ. FALCPA yêu cầu thực phẩm hoặc thành phần có chứa "chất gây dị ứng thực phẩm chính" phải được dán nhãn cụ thể với tên của nguồn gây dị ứng. Quốc hội đã thông qua luật này giúp người tiêu dùng bị dị ứng với thực phẩm và người chăm sóc dễ dàng hơn trong việc xác định và tránh những thực phẩm có chứa chất gây dị ứng thực phẩm chính. FDA thực thi các quy định của luật này trong hầu hết các sản phẩm thực phẩm đóng gói.
Người tiêu dùng bị dị ứng nên biết cách xác định các chất gây dị ứng chính dựa vào cách ghi nhãn trên thực phẩm. Ví dụ, FDA giải thích “sữa” là sữa từ bò được thuần hóa, tuy nhiên protein trong sữa bò rất giống với protein có trong sữa dê, cừu, hươu và trâu. FDA giải thích “trứng” là trứng gà, tuy nhiên protein trong trứng gà rất giống với protein có trong trứng vịt, ngỗng, chim cút và các loài chim khác. Những người bị dị ứng với sữa hoặc trứng nên tham khảo ý kiến của nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe trước khi tiêu thụ sữa hoặc trứng từ động vật khác.
Tại thời điểm này, FDA chưa thiết lập mức ngưỡng cho bất kỳ chất gây dị ứng nào. Ngưỡng là một giá trị mà dưới đó một người bị dị ứng thực phẩm khó có khả năng gặp phải tác dụng phụ.
Nhãn thực phẩm và chất gây dị ứng
Những người bị dị ứng thực phẩm nên đọc nhãn và tránh những thực phẩm mà họ bị dị ứng. Luật yêu cầu nhãn thực phẩm phải xác định nguồn thực phẩm của tất cả các chất gây dị ứng chính được sử dụng để chế biến thực phẩm. Yêu cầu này được đáp ứng nếu tên thông thường hoặc tên thông thường của một thành phần đã xác định được tên nguồn thực phẩm của chất gây dị ứng đó (ví dụ: buttermilk). Luật cũng yêu cầu các loại hạt cây (ví dụ: hạnh nhân, hồ đào, quả óc chó) và các loài cá (ví dụ: cá vược, cá bơn, cá tuyết) và động vật giáp xác (ví dụ: cua, tôm hùm, tôm) phải được khai báo. Nguồn thực phẩm của chất gây dị ứng phải được khai báo ít nhất một lần trên nhãn thực phẩm. Tên nguồn thực phẩm của chất gây dị ứng thực phẩm chính phải xuất hiện trong ngoặc đơn sau tên thành phần Ví dụ: “lecithin (đậu nành)”, “bột mì (lúa mì)” và “whey (sữa)” hoặc ngay sau hoặc bên cạnh danh sách các thành phần trong câu “chứa”
Ví dụ: “Chứa lúa mì, sữa và đậu nành”
Các yêu cầu ghi nhãn của FALCPA mở rộng đến các cơ sở bán lẻ và dịch vụ thực phẩm đóng gói, dán nhãn và cung cấp sản phẩm cho người tiêu dùng. Tuy nhiên, các yêu cầu ghi nhãn của FALCPA không áp dụng cho thực phẩm được đựng trong giấy gói hoặc hộp đựng (chẳng hạn như giấy hoặc hộp đựng bánh sandwich) theo đơn đặt hàng của khách hàng tại thời điểm mua hàng.
Người tiêu dùng cũng có thể thấy các tuyên bố tư vấn như “có thể chứa [chất gây dị ứng] hoặc “được sản xuất tại cơ sở cũng sử dụng [chất gây dị ứng]”. Những tuyên bố như vậy không được pháp luật yêu cầu và có thể được sử dụng để giải quyết tình trạng “tiếp xúc chéo” không thể tránh khỏi, chỉ khi các nhà sản xuất đã kết hợp các quy trình sản xuất tốt tại cơ sở của họ và đã thực hiện mọi biện pháp phòng ngừa để tránh tiếp xúc chéo có thể xảy ra khi nhiều loại thực phẩm có chất gây dị ứng khác nhau được sản xuất trong cùng một cơ sở sử dụng thiết bị dùng chung hoặc trên cùng một dây chuyền sản xuất do việc vệ sinh không hiệu quả hoặc do tạo ra bụi hoặc khí dung có chứa chất gây dị ứng.
Hướng dẫn và quy định của FDA dành cho ngành công nghiệp thực phẩm nêu rõ ràng không nên sử dụng các tuyên bố tư vấn để thay thế cho việc tuân thủ các thực hành sản xuất tốt hiện hành và phải trung thực và không gây hiểu lầm.
Nguồn:
https://www.fda.gov/food/food-labeling-nutrition/food-allergies
ThS. Nguyễn Thị Diễm Quỳnh
